Overslaan en naar de inhoud gaan

De handen van de bakker

Casuïstiek
Casuïstiek
Casuïstiek

De handen van de bakker

ORTHO-ERGISCH HANDECZEEM (irritatief contacteczeem)
Een 23 jarige bakker heeft sinds 1 jaar afwijkingen aan zijn handen: op de handruggen en de zijkanten van de vingers. De huid jeukt, is rood, schilfert iets en is wat dik en onregelmatig van oppervlak.

Hij heeft duidelijk de indruk dat het werk de klachten verergert. Aan het eind van de week is het namelijk het ergst en als hij met vakantie is gaat het duidelijk beter.

Hij verricht het traditionele brood- en banketbakkerswerk. Dit brengt hem in contact met talrijke producten van plantaardige en dierlijke oorsprong, variërend van melk, meel, meelverbeteraars, enzymen tot smaakstoffen en kruiden. Daarnaast is de huid van de handen door de aard van het werk warm en vochtig, bovendien worden de handen vaak gewassen, al dan niet met zeep. En tot slot moet er ook nog schoon gemaakt worden waardoor de huid in contact komt met water en detergentia. De bakker heeft gemerkt dat werken met citroenen en sinaasappels branderigheid en roodheid geeft.

De laatste maanden waren de afwijkingen zodanig dat hij zich zorgen begon te maken en naar de huisarts ging. Deze stelde de diagnose eczeem en gaf hem een corticosteroid houdende zalf. De klachten namen af maar gaan niet echt over, hij moet blijven smeren. De huisarts besluit hem door te sturen naar een dermatoloog voor nader onderzoek en therapieadvies.
De dermatoloog verricht uitgebreid allergologisch onderzoek met priktests en plakproeven. Talrijke plakkertjes met allerlei stoffen die een contactallergie kunnen veroorzaken worden op zijn rug geplakt en moeten daar 2 dagen blijven zitten. In de dagen daarna wordt gekeken of een reactie op de rug ontstaat die er op wijst dat hij een contactallergie heeft. Er worden ook tests uitgevoerd met stoffen van zijn werk; hier over nam de dermatoloog contact op met zijn collega van het Nederlands Kenniscentrum voor Arbeidgerelateerde Dermatosen.
Aan het eind van het onderzoek bleek dat bij de bakker geen (contact) allergie gevonden werd. De oorzaak van het handeczeem wordt dus niet gezocht in een (contact)allergie, zoals bijvoorbeeld voor kaneel, maar in chronische irritatie van de huid. De irritatie wordt veroorzaakt door een dagelijks contact met stoffen en omstandigheden waarbij de huid van de handen voortdurend licht beschadigd wordt. Hierdoor ontstaat op den duur eczeem (ortho-ergisch of irritatief contacteczeem). Contacten zoals met water en zeep, (warm) deeg, enzymen en (ontvettend) citroensap beschadigen de huid iedere dag een beetje en induceren een ontstekingsreactie: eczeem.

De bakker krijgt instructie om zijn handen wanneer nodig en als dat kan met het werk, te beschermen met handschoenen, b.v. bij het schoonmaken. En tevens om zijn handen minder vaak te wassen en in pauzes in te vetten met een vette crème of zalf om te voorkomen dat de huid te veel uitdroogt. Om de genezing te bespoedigen krijgt hij voorlopig ook een hormoon houdende zalf voor ‘s avonds.

De bedrijfsarts van de patiënt werd ingelicht over de problematiek en deze bezoekt het bedrijf om te zien of de werkomstandigheden te verbeteren zijn. De bakker krijgt nog eens instructie, van de ARBO-verpleegkundige, om huidbelastende momenten zo veel mogelijk te mijden.